Elektrik günlük yaşamın idare edilmesi için son derece önemlidir. Bu nedenle enerjinin devamlılığını sağlamak için birçok yöntem belirlenmiştir. Günümüzde artan elektrik fiyatları ve yine artan elektrik kesintileriyle beraber kullanıcılar alternatif elektrik konusunda araştırma yapmaktadırlar. Bu konuda işyerleri ve apartmanlar gibi yüksek elektrik harcanan yerlerde jeneratör tercih edilmektedir. Peki jeneratör nedir? Kullanım alanları nelerdir? Yazımızda bu sorulara cevap arayacağız.

Jeneratör Nedir?

Jeneratör, mekanik enerjiyi elektrik enerjisine dönüştüren bir makinedir. Yanmalı motor, buhar motoru, bir türbinden düşen su veya bir elektrik motoru veya bu tür herhangi bir mekanizma, mekanik bir enerji kaynağı olabilir. Daha basit tabir ile temelde en uygun şekilde ıssı enerjisini elektrik enerjisine çevirmeyi sağlamaktır.

Taşınabilir jeneratörler açık havada boş zaman faaliyetleri için pratiktir. Diğer yandan, jeneratörler özellikle elektrik bulunmayan şantiyelerde çalışan müteahhitler ve işçiler açısından oldukça önemlidir. Bir yedek jeneratör şiddetli iklim veya hava koşullarının hüküm sürdüğü bölgelerde yaşayan insanlar için iyi bir yatırım olabilir.

 Jeneratör Nasıl Çalışır?

Elektriğin üretilmesi için bir dönme etkisine ve dolayısıyla mıknatıslanmaya ihtiyaç vardır. Santrallerde rüzgar, su basıncı, rüzgar gibi etkiler bir türbini döndürüyor ve bu türbinin bağlı olduğu alternatör elektrik üretiyordu. Jeneratörlerde ise aynı arabalarda olduğu gibi bir yakıt koyup motoru çalıştırıyoruz, bu motor bir alternatörü döndürüyor ve elektrik enerjisi açığa çıkıyor.

Jeneratör Nerelerde Kullanılır?

Jeneratörün kullanım alanı oldukça geniştir. Günümüzde jeneratörler genellikle organize sanayi bölgelerinde kullanılmaktadır. Bunun sebebi ise sürekli bir elektrik kesintisi yaşanması halinde üretim kaybını önlemektir. Bunun yanında sık gidip gelen elektrik maliyeti çok yüksek olan makinaların yanmasına ve arızalanmasına sebep olabilmektedir. Bunun yanında yerleşim yerlerinden uzak elektrik hattı çekilmemiş bölgelerde de  şantiye alanları gibi alanlarda jeneratörlere ihtiyaç vardır.

Gelişen teknolojiyle beraber artık jeneratörler evlerde de kullanılabilmektedirler. Genellikle lüks sitelerde site geneli için jeneratörler bulunmaktadır. Fakat bunun yanında evler için kullanılabilen jeneratörler de mevcuttur. Apartmanında ve ya binalarında jeneratör bulunmayan insanlar evlerinde kullandıkları temel elektrik ihtiyaçlarını jeneratör ile karşılayabilmektedirler. Genelde jeneratör kullanım alanları şu şekilde sıralanabilir.

• Villa, plaza, apartman ya da birden çok apartmanın meydana getirdiği sitelerde
• Küçük, orta ve büyük ölçekli üretim atölyeleri ile fabrikalarda,
• Maden ocakları, inşaat alanları ve şehir dışı şantiye meydanlarında,
• Kamp, konser veya uluslararası organizasyonlarda

Jeneratörün Ana Parçaları Nelerdir?

1-Motor

Yakıtın yakıldığı ve ısı enerjisinin mekanik enerjiye çevrildiği kısımdır. Motor ne kadar büyük olursa o kadar fazla elektrik üretilebilir.

2-Alternatör

Elektriğin üretildiği kısımdır. Alternatörde mekanik enerji elektrik enerjisine çevrilir.

3-Kontrol panosu

Şebeke kesildiğinde jeneratörün ne zaman devreye gireceğini belirleyen, jeneratörün teknik değerlerinin görüntülendiği kısımdır. Jeneratörün beyni denebilir.

4-Şase ve yakıt deposu

Jeneratörün üzerine oturtulduğu kısım şasedir. Şaseler genellikle yakıt deposu olarak da kullanılır. Yakıt depoları şasede olabildiği gibi şase dışında ayrı bir tank olarak da konumlandırılabilir.

5-Radyatör

Isınan motorun soğutulduğu pervanedir.

6-Kabin

Jeneratör dış ortama konulacaksa hava koşullarından etkilenmemesi veya gürültü yapmaması için bir kabin içerisine konur.

7-Yağlama sistemi

Motorun yağlanması gerekir ve bu, motora bağlı bir yağ pompası ve hazne tarafından gerçekleştirilir.

8-Egzoz sistemi

Tüm içten yanmalı motorlar egzoz gazı üretir. Bunlar zehirlidir ve motorun kendisinden ve yakındaki insanlardan uzak tutulmalıdır. Egzoz gazları tipik olarak kanal boruları şeklinde dışarıdaki havaya verilir. Egzoz sistemlerinin nasıl ve nereye kurulması gerektiğine dair genel sağlık ve güvenlik düzenlemeleri vardır, bu nedenle yeni bir jeneratör kurmadan önce bunlara dikkat edilmelidir.

9-Marş ve Akü Sistemi

Tıpkı bir otomobil veya kamyonda olduğu gibi, jeneratörün çalışmaya başlaması için bir elektrikli marş motoru gereklidir. Bu motor ayrı bir şarj cihazı veya jeneratör çıkışının kendisi tarafından şarj edilen bir batarya ile çalışır.

Kullanım Şekline  Göre Jeneratör Çeşitleri

Sürekli Elektrik Üretmek

Sürekli yük sağlama yani sürekli enerji üretimi sağlanması için tercih edilebilmektedir. Genelde enerjinin iletilmesi ya da dizilimi için zorluk – güvenlik açıkları bulunduran şantiyeler ya da maden ocakları ile gemicilik alanlarında kullanılmaktadır. Bu bölümler dışında talep olan her yerde bu tür bir jeneratör kullanımı söz konusudur.

Yedek Enerji Olarak Kullanmak

Şebeke dağıtımının bulunduğu mekanlarda sadece şebekeden gelen akım kesilecek olursa yedek enerji olarak tercih edilebilmektedir.

Gezici – Mobil Enerji Kaynağı

Tekerlekli olarak geliştirilen jeneratörler de vardır. Bu tür araçlarla dağ – tepe – orman kısacası elektrik şebekesinin iletilemediği ve gezici işlerden kaynaklanan elektrik ihtiyacının sağlanması gerçekleştirilmektedir. Arazi araçları, traktörler, kamyonlar gibi güçlü kara yolları aracının arkasına bağlanarak mobil olarak bir yerden bir yere taşınabilmektedir. Diğer jeneratörlere göre güç kapasiteleri daha düşüktür.

Portatif Güç Kaynağı Olarak

Hava soğutma sistemlerine sahip jeneratörlerdendir. Genelde bahçe gibi alanlarda tercih edilmekte olup 10 ila 12 kV arasında güçlere sahiptirler. Taşınmaları kolay olup ağır hacim ve ağırlıkları yoktur.