Varant Nedir? Varant ile nasıl yatırım yapılır? Bu konumuzda yatırım türlerinden varant’ı anlatmaya çalışacağız.
İçindekiler
Varant Nedir? Nasıl Yatırım Yapılır?
Varant; endeks, hisse senedi, ve çeşitli emtialar gibi bir dayanak varlığı, belirli bir vade sonunda belli bir fiyattan alma veya satma hakkı veren ve yatırımcısına kaldıraç sağlayan finansal yatırım aracıdır. Dayanak varlığın fiyatını baz alarak kaldıraçlı şekilde fiyatlanırlar. Varant’lar bir nevi aldığınız hisse senedini sigorta etmek için kullanılabilirler. Bu konu yazının ilerleyen bölümlerinde ele alınacaktır.
Varantlar yüksek getiri arayan yatırımcılar için hem yükselen hem de düşen piyasa için alım satım pozisyonu açılabilmektedir.
Varant Piyasasının İşleyişi ve Genel Kurallar
İşlem Yöntemi
Varantlar piyasa’da ,“piyasa yapıcılı çok fiyat-sürekli müzayede sistemi”ile işlem görürler. Her varantta görevli olan bir piyasa yapıcı üye alış-satış kotasyonu verir. Varantlar piyasa yapıcı üyesi olmaksızın işlem göremezler.
Piyasa Yapıcı
İhraç edilen varatta ihraççı tarafından belirlenerek SPK tarafından onaylanan, kotasyon vermekle yükümlü olan Borsa üyesi aracı kuruluştur.
Kotasyon
Piyasa yapıcının likiditeyi sağlamak için BIST Hisse Senetleri Piyasası Alım Satım Sistemine (Sistem) girdiği, almaya ve satmaya razı olduğu fiyat ile bu fiyat seviyesinden ne kadar alacağını/satacağını gösteren miktar bilgisini içeren çift yönlü emir çeşididir.
Fiyat Kotasyonu: Miktarlarından en az birisi sıfır olan kotasyondur. Miktar sıfır olarak girildiğinde miktarın sıfır olduğu tarafta (alış ya da satış veya her ikisi birlikte) otomatik kotasyon atanmaz. Verilen kotasyon fiyatlarından ve bu fiyatlar arasındaki fiyatlardan işlem yapılabilir.
Kotasyon Değiştirme: Alış fiyatının yükseltilmesi, Alış fiyatının düşürülmesi, Satış fiyatının düşürülmesi, Satış fiyatının yükseltilmesi, Miktarlarının arttırılması Miktarlarının azaltılması, Bunların bir ya da birkaçının birlikte yapılması şeklinde gerçekleşir.
Kotasyon İptal: Piyasa yapıcısının girdiği kotasyonu iptal etmesine izin verilmez. Bir menkul kıymetin işlemlerinin durdurulduğu süreçte de piyasa yapıcısı tarafından kotasyon iptali yapılmasına izin verilmez.
Varant Özellikleri Nelerdir?
BİST’te Kolay İşlem
Bildirim formunu doldurduktan sonra istenilen bütün aracı kurum ve bankalardan işlem yapılabilir.
Düşük Komisyon
Komisyon tutarını dayanak varlık fiyatı değil, varant fiyatı belirler. Bu sayede daha düşük komisyon ödersiniz.
Çift Yönlü İşlem
Piyasa hem yükselirken hem de düşerken yatırım yapabilirsiniz. Örnek vermek gerekir ise piyasanın düşeceğini öngörüyorsanız düşüş varantı alarak gelir elde edebilirsiniz.
Yüksek Likidite ve Dar Makas
Piyasa yapıcılık sistemi sayesinde tüm varantlar’da sürekli kotasyon verilmektedir. Piyasa yapıcı, tüm varantlar’da olabilecek en dar makasla en yüksek likiditeyi sağlamayı amaçlar.
Varant Türleri Nelerdir?
Varantlar takip ettikleri dayanak varlıklara göre türlerine ayrılmaktadır. Bankalar yada aracı kuruluşlar onay alabildikleri varant türlerini piyasaya çıkartabilirler. En çok işlem gören varant türkleri şu şekildedir.
Endeks Varantları
Bist30, sp500, dax gibi borsa endekslerini dayanak varlık olarak gören varant türleridir.
Pay Varantları
Endekslerde işlem göre hisse senetlerini dayanak varlık olarak gören varant türleridir.
Döviz Varantları
Emtia Varant Türleri
Ons Altın, Petrol, Pamuk gibi emtiaları dayanak varlık olarak alan varant türleridir.
Alım Varantı Nedir?
Dayanak varlığın değerinin yükseleceğini öngören varant türüdür. Dayanak varlığın değerinin artmasını bekleyen yatırımcılar için uygundur.
Satım Varantı Nedir?
Varant Vade Sonunda Ne Olur?
Varant Avantajları Nelerdir?
- Küçük sermaye ile ilgili dayanak varlığa kaldıraçlı yatırım imkanı sağlar.
- Kazanç potansiyeli sınırsızken, toplam risk yatırılan sermaye (ödenen prim) ile sınırlıdır.
- İşlem yapmak için teminata gerek yoktur.
- Alım varantlarıyla yükselen, satım varantlarıyla düşen piyasa beklentisine yatırım yapılabilir. Çift yönlü işleme olanak sağlar.
- İşlem komisyonu görece diğer piyasalarla karşılaştırıldığında oldukça düşüktür.
- Piyasa yapıcılığı yardımıyla varantlarda alım satım işlemleri Borsa İstanbul işlem saatleri içinde anlık olarak yapılabilmektedir.
Varantların Riskleri
- Varantların bir vadesi vardır. Vade içerisinde beklenti gerçekleşmezse tüm yatırım kaybedilebilir
- Varantlar vadeye kalan gün sayısı azaldıkça zaman değeri kaybeder. Zaman değeri kaybı vadeye yaklaşıldıkça hızlanır.
- Kaldıraç iki yönde de çalışır. Beklenti ters yönde gerçekleşirse varantlar hızla değer kaybedebilir ve vade sonunda değersiz son bulabilirler.
Daha Fazla bilgi ve varant takibi için iş varant sitesini ziyaret edebilirsiniz.
