Vücut Kite İndeksi Nedir?

Halk arasında boy kilo indeksi olarak da bilinen vücut kitle indeksi, vücut kitlesinin, vücut uzunluğunun karesine bölünmesiyle hesaplanabilir. İdeal kilonun hesaplanması için yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Bir diğer deyişle, kişinin vücut ağırlığının boyuna göre normal olup olmadığının anlaşılması için kullanılan bir tür hesaplama yöntemidir. Bu hesaplama yöntemi sayesinde kişi, ideal kilosunun ne olduğunu öğrenebilir ve kilosunu kontrol etmek için gerekli önlemleri alabilir. Bir kişinin vücut kitle indeksi ne kadar yüksekse, kalp hastalığı, yüksek tansiyon ve diyabet gibi belirli ciddi hastalıklarla karşılaşma oranı o kadar yüksek olur. Çok düşük bir vücut kitle indeksi, kemik kaybı, düşük bağışıklık fonksiyonu ve anemi gibi hastalıklara da neden olabilir. Vücut kitle indeksi, çocukları ve yetişkinleri vücut ağırlığı sorunları açısından taramada faydalı olsa da sınırları vardır. Sporcularda ve çok kaslı vücutları olan diğer kişilerde vücut yağ miktarını olduğundan fazla çıkabilir. Ayrıca yaşlı yetişkinlerde ve kas kütlesini kaybetmiş diğer kişilerde vücut yağ miktarı düşük çıkarabilir.

Vücut Kitle İndeksi Nasıl Hesaplanır?

Vücut kitle indeksini hesaplamak, vücut yağı ve kas kütlesi hakkında net bir bilgi sunmasa da kişinin ideal kilosu hakkında daha doğru bilgi vermektedir. Kişinin sağlıklı kiloda olup olmadığını anlamasında etkili bir yöntem olan boy kilo indeksi hesaplama işleminde elde edilen değer ne kadar yüksekse, kişinin vücudundaki yağ oranının o kadar fazla olduğu anlaşılır. BMI değeri, kişinin kilosunun, kalp krizi, diyabet ve kanser gibi pek çok sağlık sorunu için risk teşkil edip etmediğini belirlemesi için de kullanılabilir. Vücut kitle indeksi, kişinin kilogram cinsinden ağırlığının metre cinsinden boyunun karesine bölünmesiyle hesaplanır. Elde edilen sonuç, kişinin hangi ağırlık kategorisinde olduğunu anlamasında kullanılır. Pek çok kişi için vücut yağı hakkında iyi bir tahmin sunan kilo boy indeksi, vücut geliştiriciler, düzenli spor yapanlar ve diğer kaslı kişiler için doğru bir anlam ifade etmeyebilir.

Tüm yaş gruplarında olduğu gibi öncelikle kişinin boyu ve kilosu doğru şekilde ölçülmelidir. Ardından boy kilo indeksini hesaplamak için vücut ağırlığı (kg) / boy uzunluğunun (m) karesi formülü kullanılır. Kişinin 1.74 m. uzunluğa ve 70 kg. ağırlığa sahip olduğu örnek bir durumda hesaplama şu şekilde yapılır:

1.74 x 1.74 = 3.02

70 / 3.02 = 23.2

Bu durumda kişinin vücut kitle indeksi 23.2 BMI’dır.

Bir diğer örnekte ise kişinin 1.55 m. boyunda ve 95 kg. ağırlığında olduğu varsayıldığında BMI değeri şu şekilde hesaplanır:

1.55 x 1.55 = 2.4025

90 / 2.4025 = 37.4

Bu durumda ise kişinin vücut kitle indeksi 37.4 BMI’dır.

2 ila 18 yaşındaki genç ve çocuk boy kilo indeksi hesaplama yöntemi aynı şekilde yapılsa da sonuçları farklı şekilde değerlendirilir. İki çocuğun birebir aynı BMI değerine sahip olması durumunda bile birinin obez, diğerinin ideal kiloda olduğu görülebilir. Farklı bir deyişle bu yaş grubunda boy kilo indeksi yaşa ve cinsiyete göre farklılık gösterdiğinden, ölçümün uzman diyetisyen ya da çocuk hekimi tarafından yapılması önerilir. Bknz

Çocuklarda Vücut kitle indeksi kaç olmalıdır?

Çocuk ve adölesanlarda, yetişkinlerde olduğu gibi belli bir sınıflandırma bulunmamaktadır. Fazla kilolu olma ve obezitenin tanımlanmasında farklı yaklaşımlar vardır. En sık kullanılan yöntemlerden birisi yüzdelik (persentil) ve z skoru değerlerinin kullanılmasıdır. Dünya Sağlık Örgütü tarafından en son yayımlanan referans aralığına göre obezitenin sınıflandırılması yapılmaktadır. Bu referanslara göre 5 yaşın altındaki çocuklarda fazla kiloluluk >+2 SD veya >97. yüzdelik (persentil), obezite ise >+3 SD veya >99.yüzdelik olarak tanımlanmaktadır. 5-19 yaş grubundaki çocuklar ve adölesanlarda ise fazla kiloluluk >+1 SD veya >85.yüzdeliğin üzeri, obezite ise >+2 SD veya >97.yüzdeliğin üzeri olarak tanımlanmaktadır.

Vücut Kitle İndeksini düşürmek için neler yapılmalıdır?

• Kalıcı olarak kilo vermek isteyip istemediğinize karar verin.
• Doktorunuzdan ve bir diyetisyenden profesyonel yardım alın.
• Aklınızda gerçekçi, ulaşabileceğiniz bir hedef belirleyin.
• Obezitenin uzun vadeli bir durum olduğunu ve yaşam boyu dikkat gerektireceğini unutmayın

Vücut Kitle İndeksi’nin düşük olması zararlı mı?

Yüksek Vücut kitle indeksi, artan sağlık riskinin bir göstergesi olabilirken, düşük VKI de sağlık sorunlarının göstergesi olabilir.

Vücut kitle indeksi ölçümüne göre zayıf olan kişiler şunlara yatkın olabilir;

• Besin eksiklikleri
• Kalp-damar hastalığı
• Saç kaybı
• Kuru cilt
• Düzensiz adet kanaması (kadınlarda)
• Gebe kalma zorluğu (kadınlarda)
• Depresyon
• Zayıf bağışıklık sistemi
• Osteoporoz

Vücut Kitle İndeksi Değerleri

• 0 ila 18,4 BMI: Zayıf. Kişinin boyuna oranla ağırlığının yetersiz olduğunu ifade eden bu değer ile karşılaşılması durumunda kişinin diyetisyen eşliğinde sağlıklı bir şekilde kilo alması önerilir.
• 18.5 ila 24.9 BMI: Normal. Bu değer aralığı kişinin ideal kiloda olduğunu gösterir. Bu değere sahip olan kişilerin düzenli, dengeli ve sağlıklı beslenmeye devam etmeleri önerilir.
• 25 ila 29.9 BMI: Fazla Kilolu. Kişinin boyuna oranla kilosunun fazla olduğunu gösteren bu değer aralığında kişinin uygun diyet ile fazla kilolarından kurtulması önerilir.
• 30 ila 34.9 BMI: Şişman. Birinci derece obez kategorisinde değerlendiren değer aralığında, kişinin kilosunun sağlık açısından risk oluşturabilecek düzeyde olduğu anlaşılır. Bu kişilerin diyetisyen yardımıyla kilo vermesi önerilir.
• 35 ila 44.9 BMI: Şişman. İkinci derece obez olarak tanımlanan bu değerlere sahip olan kişilerde kalp ve damar hastalıkları bakımından risk artar. Kişinin kilo vermek için diyetisyene başvurması önerilir.
• 45+ BMI: Aşırı Şişman. Üçüncü derece obez kategorisinde olan bu kişilerde hastalık gelişme riski çok yüksektir. Hekim ve diyetisyen eşliğinde kilo verilmesi önerilir.

Yaş aralığına göre ise kişinin ideal vücut kitle indeksi şu şekildedir:

• 19-24 Yaş: 19-24 BMI.
• 25-34 Yaş: 20-25 BMI.
• 35-44 Yaş: 21-26 BMI.
• 45-54 Yaş: 22-27 BMI.
• 55-64 Yaş: 23-28 BMI.
• 65 Yaş ve üzeri: 24-29 BMI.

Eğer sizde ya da bir yakınınızda kilo problemi varsa, en yakın sağlık kuruluşuna başvurarak kontrollerinizi yaptırmayı ihmal etmeyin.